Dlaczego trudno Ci zacząć się uczyć? O prokrastynacji.

Dlaczego trudno Ci zacząć się uczyć? O prokrastynacji.

Chcesz przygotować się do egzaminu ósmoklasisty czy matury, więc stajesz przed swoim biurkiem i patrzysz na nie. Wszystko jest na swoim miejscu: rozłożyłeś/aś swoje podręczniki i inne materiały do nauki, notatki, które z taką pieczołowitością przygotowywałeś/aś przez ostatnie miesiące leżą uporządkowane, a laptop jest w gotowości, by tylko go uruchomić i skorzystać z całych zasobów Internetu w celu nauczenia się czegoś nowego. Odsuwasz krzesło, siadasz na nie…jednak, zamiast otworzyć podręcznik czy zajrzeć do notatek, Twoje myśli błądzą, a ręka sięga po telefon.

„Tylko chwilka na mediach społecznościowych” – chyba każdy kiedyś próbował w taki sposób przekonywać sam siebie. Minuty nagle zmieniają się w godziny, a ty, zamiast być krok do przodu i nauczyć się czegoś do egzaminu czy matury, przeglądasz bez końca Facebooka, Youtube czy Tiktoka. Dlaczego czasem tak trudno nam zacząć się uczyć?

Prokrastynacja, często błędnie postrzegana jedynie jako lenistwo czy brak samodyscypliny, jest znacznie bardziej skomplikowana i wielowymiarowa. Meta analiza z 2007 roku opublikowana w Psychological Bulletin wykazała, że aż od 80% do 95% studentów regularnie zwlekało ze swoimi codziennymi obowiązkami, szczególnie jeśli chodzi o wykonywanie szkolnych prac domowych.

Czym jest prokrastynacja?

Prokrastynacja jest zachowaniem, które polega na nieuzasadnionym i świadomym przekładaniu na później lub unikaniu wykonania pewnych działań, pomimo świadomości negatywnych skutków takiego postępowania. Mówiąc prościej, jeżeli nie nauczymy się czegoś na sprawdzian, prawdopodobnie oblejemy go lub uzyskamy niższą ocenę, niż byśmy mogli. Gdy nie nauczymy się do egzaminu ósmoklasisty czy do matury, konsekwencje mogą być jeszcze większe – możemy na przykład nie dostać się do wymarzonej szkoły ze względu na nasz niski wynik. Nie da się więc ukryć, że sama prokrastynacja w wyjątkowo złośliwy sposób potrafi wpłynąć na życie przeciętnego człowieka, który ma do wykonania wiele obowiązków. To też zjawisko, z którym większość z nas ma do czynienia w inny sposób na co dzień, objawiając się opóźnianiem zwykłych codziennych zadań (jak wyrzucenie śmieci czy wrzucenie prania do pralki) czy odkładaniem na ostatnią chwilę ważnych obowiązków, a nawet odłożenie rozmowy na trudny temat z bliską osobą. Często nie robimy tych rzeczy, bo nie czujemy się w danym momencie wyjątkowo zmotywowani do wykonania tych czynności – ostatecznie jednak ten czas nigdy nie nadchodzi. Prokrastynacja nie zawsze jest powiązana ze stresem; ale w takim wypadku może być jego efektem lub przyczyną dodatkowego napięcia, obwiniania się o to, że zmarnowaliśmy tyle czasu.

Czy często odkładasz rzeczy na potem? Odpowiedz na kilka pytań:

• Czy zdarza Ci się znajdować zadania zastępcze, byle tylko nie wykonać innego zadania, uczyć się czegoś? Być może udajesz wtedy, że takie zachowanie nie jest w rzeczywistości prokrastynacją lub że jest ważniejsze od „głównego” zadania, a tak naprawdę nie ma ono żadnego znaczenia?
• Czy gdy tylko przypomnisz sobie o nauce, skupiasz swoją uwagę na czymś innym, by oczyścić swoją głowę z konieczności przygotowania się do sprawdzianu, egzaminu czy matury?
• Czy wskazujesz z satysfakcją na to, co udało Ci się osiągnąć w międzyczasie, podczas gdy powinieneś/aś się uczyć? (w końcu wyjście na świeże powietrze i pokopanie piłki z pewnością korzystnie wpływa na nasze zdrowie, ale czy koniecznie musimy to robić dokładnie w momencie, gdy powinniśmy zasiąść do książek?)
• Czy przypisujesz czynnikom zewnętrznym to, że akurat w danym momencie nie możesz się uczyć?

Jeżeli na jakieś z pytań umieszczonych poniżej odpowiesz „tak”, być może masz problem z prokrastynacją i warto poczynić kroki, by z nią walczyć. Ale jak w ogóle to zrobić?

Jak walczyć z prokrastynacją?

Pierwszym krokiem do pokonania prokrastynacji jest zrozumienie, co ją tak naprawdę wywołuje. Niejednokrotnie kryje się za nią coś więcej niż tylko brak chęci do działania lub oczekiwanie na nagłe nadejście motywacji. Gdy zidentyfikujesz przyczynę, łatwiej będzie znaleźć odpowiednie rozwiązanie.

Często mechanizmy są tutaj bardzo podobne zarówno u uczniów szkół podstawowych przygotowujących się do egzaminu ósmoklasisty, maturzystów przy maturze czy nawet…dorosłych. By walczyć z prokrastynacją, często poleca się rozbijanie „projektów” które mogą wydawać nam się przytłaczające na mniejsze części. A czym jest egzamin ósmoklasisty czy matura podstawowa / matura rozszerzona i nauka do nich, jeżeli nie swego rodzaju projektem? Łatwiej nam będzie się rozwijać, jeżeli nie będziemy się „uczyć do egzaminu” czy „uczyć do matury”, a po prostu przysiądziemy i zajmiemy się konkretnym tematem. W takim wypadku szybciej osiągniemy progres, szybciej też uświadomimy sobie, że zrobiliśmy krok do przodu – a nic nie jest tak motywujące do dalszej nauki niż to, że dziś wiemy więcej niż wczoraj. Pomoże nam to z resztą też lepiej zarządzać materiałem.

Gdy siadamy do nauki, warto przed jej rozpoczęciem zlikwidować rozpraszacze, takie jak nasz smartfon – jeżeli brak nam samodyscypliny, możemy na przykład dać go na jakiś czas do przechowania naszym rodzicom. Jeżeli chodzi o laptopa, możemy zainstalować sobie aplikację czy wtyczkę do przeglądarki, która znacząco wpłynie na wzrost naszej produktywności. W jaki sposób? Wtyczki takie jak StayFocusd pozwalają nam zablokować na określony czas konkretne strony w Internecie – poświęćmy chwilę i zablokujmy wszystko, co może zabrać nam nasz cenny czas – Facebooka, Twittera, Youtube, Tiktoka czy Reddita…a nie mając dostępu do mediów społecznościowych ani na smartfonie, ani komputerze, po prostu trudniej będzie nam szukać wymówek.

StayFocusd dla przeglądarek Google Chrome i Edge możesz pobrać tutaj:
https://chromewebstore.google.com/detail/stayfocusd-block-distract/laankejkbhbdhmipfmgcngdelahlfoji?pli=1

Na sam koniec warto wspomnieć prawdopodobnie najważniejszą radę: jeżeli masz coś zrobić, po prostu… spróbuj zacząć to robić za wszelką cenę, a później pójdzie już łatwiej. Jeżeli będziesz wiecznie czekać na szalony napływ motywacji, pamiętaj o jednym – prawdopodobnie nigdy się on nie pojawi. A egzamin ósmoklasisty czy matury już za rogiem.

Oferta specjalna – pierwsze zajęcia w Smart Minds za darmo!

Jeżeli czytasz ten artykuł, by w możliwie szybki sposób przygotować się do egzaminu ósmoklasisty lub matury (zarówno podstawowej, jak i rozszerzonej) z języka angielskiego, polskiego lub matematyki, nie martw się. W Smart Minds mamy dla Ciebie rozwiązanie. Dzięki naszym korepetytorom dostaniesz wyselekcjonowane informacje do przygotowań do egzaminu w jednym miejscu! Chcemy, byś przygotował się do niego razem z nami, co pozwoli Ci oszczędzić czas, który poświęcisz na szukanie w Internecie odpowiedzi na Twoje pytania. Jednocześnie pomożemy Ci osiągnąć bardzo dobre wyniki – jesteśmy w tym ekspertami, gdyż pomogliśmy już tysiącom uczniów.

Martwisz się ceny korepetycji? Jesteśmy pewni swoich korepetytorów, dlatego w Smart Minds pierwsze zajęcia są za darmo! Z nami matura nie jest straszna.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub umówić na lekcję próbną, klikając przycisk „Kontakt” na naszej stronie. Sprawdź nas bez opłat (korepetycje online lub tradycyjnie) – czekamy na Ciebie, aby wspólnie osiągnąć Twoje cele edukacyjne i pomóc Ci zdać maturę na wymarzony wynik!